نگاهی به آمارهای رایج آسیب بینایی در جامعه | چشمتان بی بلا

سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز؛ سال‌هاست که با یک چشم نیمه‌بسته زندگی می‌کند. اهل صحبت و بگو‌بخند است، ولی کمتر پیش آمده که از دردش بگوید. فقط اطرافیانش تا حدودی می‌دانند مشکل بزرگِ کم‌بینایی و نیمه‌بسته شدن یک چشمش، حاصلِ جدی نگرفتن یک موضوع کوچک از کودکی است؛ تنبلی چشم یا چیزی شبیه به آن که اگر درمان می‌شد اکنون او هم مانند هم‌سن‌وسال‌هایش خنده واقعی داشت.

پزشک به خانواده‌اش گفته بود با استفاده از لنز‌های چشمی، عینک و روش‌های دیگر درمان می‌شود، ولی آن‌ها گوششان بدهکار این حرف‌ها نبود و گذر زمان را بهترین راه برای درمان انتخاب کرده و گفته بودند چیزی نیست، به مرور خودش درست می‌شود. موضوعی که اتفاقا به مرور بدتر شد و واقعا چیزی بود.

امروز را با مناسبت روز «عصای سفید» در تقویم نشانه‌دار کرده‌اند؛ روزی برای احترام گذاشتن به عزیزان نابینا و کم‌بینای اطرافمان که موهبت بینایی را از دست داده‌اند. جمعیتی که ﺣﻖ دارﻧﺪ مانند همه شهروندان از ﭘﯿﺎده‌روﻫﺎ، ﺧﯿﺎﺑﺎن‌ﻫﺎ و ﺣﻤﻞ‌وﻧﻘﻞ ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ و اﻣﺎﮐﻦ ﻋﻤﻮﻣﯽ بهره ببرند و به راحتی به امور روزمره‌شان رسیدگی کنند.

نابینا و کم‌بینا (کشوری) ۱.۲۵۰.۰۰۰
حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار نابینا و کم‌بینا در کشور وجود دارند. نبود آمار دقیق درخصوص این گروه از افراد جامعه به این دلیل است که نابینایان همچنان از سوی خانواده‌هایشان پنهان نگه‌داشته‌می‌شوند.

نابینا و کم‌بینا (استانی) ۱۸.۰۰۰
۱۸ هزار نابینا و کم‌بینا در استان خراسان رضوی شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۸ هزار‌و ۵۰۰ نفر در مشهد ساکن هستند.

۱%
به‌طور معمول حدود یک درصد از افراد جامعه را نابینایان و کم‌بینایان تشکیل می‌دهند.

۷ سالگی
بیماری شایع تنبلی چشم اگر پیش از هفت‌سالگی تشخیص داده و درمان شود کامل اصلاح و برطرف می‌شود.

۵۰ کودک
از هر پنجاه کودک در جهان، یک نفر به بیماری تنبلی چشم مبتلاست. در این بیماری هر دو چشم یا به‌طور معمول یکی از آن‌ها قادر به ایجاد ارتباط با مغز نیست.

۸۰ %
توجه داشتن به سلامت چشم‌ها اهمیت زیادی دارد، زیرا ۸۰ درصد اطلاعات محیط از چشم‌ها دریافت می‌شود و ۸۰ درصد یادگیری انسان هم با بینایی شکل می‌گیرد.

۸۰ %
۸۰ درصد از موارد نابینایی قابل پیشگیری یا درمان هستند، فقط باید افراد معاینات دوره‌ای چشم‌ها را جدی بگیرند.

چه زمانی به چشم‌پزشک مراجعه کنیم؟

خیلی‌ها نمی‌دانند چه زمانی باید برای معاینات دوره‌ای به پزشک مراجعه کنند. به همین دلیل بسیاری از افراد پنج سال یک بار هم به چشم‌پزشک مراجعه نمی‌کنند. البته خیلی‌ها هم بر این باورند که تا وقتی خوب می‌بینند نیازی به معاینه چشم ندارند. چشم‌پزشکان برای هر گروه سنی، بازه زمانی مشخصی دارند تا معاینه شوند و خدای ناخواسته طوری نشود که وقتی افراد به بیماری چشمی مبتلا شدند یا بینایی‌شان به طرز چشمگیری کم شد یا نیازمند جراحی پرهزینه شدند، تازه متوجه مشکل شوند.

۶‌ماهگی
نوزادان حتما در شش‌ماهگی باید معاینه چشم شوند.

۳ تا ۵ سالگی
سه تا پنج سالگی معاینه مرتب چشم‌ها ضروری است.

۵ تا ۱۹ سالگی
در این سن هر سه سال یک بار معاینه چشم نیاز است.

۲۰ تا ۳۰ سالگی
در این ۱۰ سال باید سالی یک‌بار چشم‌ها معاینه شوند.

۳۰ تا ۴۰ سالگی
در این دوره سنی، دو بار در سال معاینه چشم ضروری است.

۴۰ تا ۶۴ سالگی
در این سنین هر دو سال یک بار و بعد از شصت وپنج سالگی، سالانه یک بار معاینه به دلیل احتمال ابتلا به آب سیاه و آب مروارید و اختلالات شبکیه ضروری است.

چگونه به افراد نابینا و کم‌بینا کمک کنیم؟

ما هرجایی می‌توانیم یک نابینا یا کم‌بینا را ببینیم؛ در صف خرید یک فروشگاه یا عبورکردن از خیابان. برای همین کافی است فقط اصول کلی را برای تعامل با آن‌ها در جامعه بدانیم و رعایت کنیم. در ادامه به برخی از این موقعیت‌ها و اصولی که درباره‌اش گفتیم، اشاره کوتاهی می‌کنیم.

عبور از خیابان

• هیچ‌گاه بدون اجازه او دستش را نگیرید، بلکه خیلی مؤدبانه بپرسید: «می‌توانم کمکتان کنم؟» ممکن است منتظر کسی باشد و قصد عبور از خیابان را نداشته باشد.
• درصورتی‌که قصد عبور از خیابان را دارد و به پرسش شما پاسخ مثبت می‌دهد، بازویتان را در اختیارش قرار دهید و در کنارش حرکت کنید. او را هُل ندهید یا نکشید.
• او به شما اعتماد کرده است، پس قدم‌به‌قدم با او گام بردارید و پیش از رسیدن به هر مانعی او را خبردار کنید. درواقع، باید حکم چشم را برایش داشته باشید.
• اجازه بدهید خیابان امن شود، سپس با آرامش پابه‌پای او حرکت کنید.
• از پرسیدن سؤال‌های شخصی درباره او و همچنین از بیان هرجمله‌ای که حس دل‌سوزی یا ترحم در آن‌ها نهفته باشد، بپرهیزید.
• کمک شما به او موقتی است و نیازی نیست بدون درخواست او پیگیر دیگر کارهایش شوید.

خریدکردن

• اگر درباره کالایی سؤالی می‌پرسد، دقیق و با جزئیات پاسخ بدهید.
• درصورت داشتن همراهی، حتی پسربچه‌ای کوچک از او برای کشیدن کارت پول کمک بخواهید تا احساس اطمینان بیشتری کند. اگر
• خودتان قصد کشیدن کارت پول را دارید، مرحله‌به‌مرحله به او اطلاعات بدهید تا از اضطرابش کم شود و به شما بیشتر اعتماد کند.

انجام یک کار اداری

• اگر فرد نابینایی را داخل اداره یا مکانی تجاری دیدید که سردرگم به‌نظر می‌رسد، خیلی مؤدبانه بازهم از او بپرسید: «می‌توانم کمکتان کنم؟»
• در صورت امکان نشانی اتاق یا بخشی را که فرد نابینا به‌دنبال آن است، به‌صورت تصویری به او بدهید. در غیر این‌صورت از او بپرسید: «آیا می‌خواهید شما را تا آنجا همراهی کنم؟»
• اگر قرار است به او کمکی کنید، کامل برایش توضیح بدهید که چه می‌کنید. برای نمونه اگر می‌خواهید فرمی را برایش پر کنید، به او بگویید که در فرم چه پرسش‌هایی نوشته شده و به چه مدرکی نیاز است. کنجکاوی نکنید که از کارش و علت حضورش در آن مجموعه سردربیاورید.

توصیه‌های کلی به همگان

• هر سؤالی درباره عصا، جهت‌یابی یا موضوعی که احتمال می‌دهید پرسیدن آن سؤال، فرد نابینا را ناراحت می‌کند، نپرسید.
• با او مانند بقیه رفتار کنید و نابینایی‌اش را دلیلی برای ارائه خدمات اضافه ندانید. با این کار او کمتر احساس ترحم و سربار بودن پیدا می‌کند.
• افراد نابینا جهت‌یابی قوی دارند. درصورتی‌که در موقعیتی جدید قرار می‌گیرند، لازم است که به آن‌ها اطلاعات لازم را بدهید، برای نمونه امروز یک میز در اتاق جابه‌جا شده است یا برای او چای آورده‌اند.
• با اطلاع او چیدمان داخل اتاق یا فضا‌های مشترکتان را تغییر بدهید.
• درصورت همراهی با او در جلسه یا کلاس آموزشی، توضیحات کوتاهی درباره آنچه اتفاق می‌افتد، به او بدهید. برای نمونه «الان استاد فیلمی درباره موضوع بحث گذاشته است که در آن...».
• به تفاوت‌هایی که باهم دارید، دقت و براساس نیاز‌های او رفتار کنید. برای نمونه در صورت غیبتش در کلاس درس، یادداشت‌برداری شما به کار او نمی‌آید، بلکه باید جلسه درس را برایش ضبط کنید.

۳ دسته
معلولان بینایی را می‌توان به سه دسته کلی نابینا، کم‌بینا و د ارای مشکلات بینایی مانند دو‌بینی یا کوررنگی تقسیم کرد.

۴ کودک و یک مشکل
از هر بیست کودک پیش‌دبستانی و هر چهار کودک دبستانی یک کودک مشکل چشمی دارد.

۵ ثانیه
هر پنج ثانیه، یک نفر به تعداد نابینایان جهان اضافه می‌شود و در هر دقیقه، یک کودک نابینا می‌شود.